Torri patrwm

Y diwrnod o’r blaen yn Fy Nhîm Cymorth, wrth siarad gyda’n gilydd am ein gwaith gyda phlentyn a theulu penodol, siaradodd y gweithiwr a oedd fwyaf ynghlwm wrth yr achos am sut roedd ymgysylltiad y plentyn ag ef yn ymddangos ychydig yn dameidiog. Yna dechreuodd cydweithiwr arall sylwi ar batrwm yn y rhyngweithio. ‘Mae patrwm y plentyn hwn bob amser i fod i mewn ac allan, i mewn ac allan,’ meddai.  Fe wnaeth hyn i mi feddwl am batrymau. Does fawr o ddim yn fy ngwneud yn hapusach na dod o hyd i ryw eitem neu’i gilydd wedi’i gwneud â ffabrig o’r iawn ryw, ac mae patrymau geometrig siapiau ailadroddus yn ffefryn arbennig gen i. Ymddengys mai dylunwyr y 1970au lwyddodd orau gyda’r gamp arbennig hon, ac felly yn aml fe ddewch o hyd i mi yn twrio mewn gwerthiannau sborion yn hela am drysor.

Pam ydw i mor hoff o batrwm? Rwy’n mwynhau’r symlrwydd mynych, sut mae siâp syml wrth ei ehangu ar raddfa yn creu rhywbeth cymhleth a hardd. Mae tair rhan yn gysylltiedig ; siapiau unigol, y bylchau rhwng y siapiau, a’r cyfuniad o’r bylchau a’r siapiau sy’n dod yn gyfanwaith cywrain. Maent yn dod yn batrwm. A’r peth doniol am y patrymau geometrig ailadroddus hyn yw eu bod yn gallu newid ein persbectif. Gallwch edrych arnyn nhw un ffordd, ac yna gadael i’ch llygaid orffwys arnyn nhw am ychydig a gall rhywbeth rhyfedd ddigwydd, mae fel petai’r patrwm ei hun yn eich cael chi i edrych arno mewn ffordd wahanol; mae siapiau a gofodau yn dawnsio o flaen eich llygaid.

Wrth wrando ar sgwrs fy nghydweithwyr y diwrnod o’r blaen, dechreuais feddwl. A yw’n bosibl ei bod yn cymryd patrwm i dorri patrwm? Er mwyn chwalu patrwm mae’n rhaid i ni’n bendant gyflwyno rhywbeth gwahanol. Fel arall, byddem yn syml yn dilyn y patrwm gwreiddiol eto. Gallai fy nghydweithiwr, er enghraifft, fynd i efelychiad o batrwm y plentyn yn hawdd; ymgysylltu â’r plentyn pan fydd y plentyn yn cymryd rhan mewn therapi, ac ymddieithrio oddi wrth y plentyn pan fydd y plentyn yn ymddieithrio o therapi. Ac eto, oni fyddai ailadrodd patrwm y plentyn yn y modd efelychiadol hwn ond yn sicr yn ei gryfhau? Ac efallai mai dyma sut y gallwn ni gynorthwywyr weithiau ddod yn rhan o’r broblem yn anfwriadol.

Meddyliais ymhellach … Beth allai fod y patrwm sy’n torri patrwm y plentyn hwn o ymgysylltiad anghyson â therapi? Beth am batrwm o fod yn gyson â’r anghysondeb hwn? Nid dyblygu syml. Yn hytrach, dilyn rhesymeg y patrwm gwreiddiol, ond i’r gwrthwyneb. Nodi’r ‘optio allan’ ac yn hytrach nag optio allan hefyd, dim ond ‘optio i mewn’. Yn y modd hwn gallwn dderbyn cynnig y patrwm ond cymryd y rhyngweithio i gyfeiriad gwahanol.

Ar y pwynt hwn, ymunais â sgwrs fy nghydweithwyr. ‘Yn ogystal ag ymgysylltu â’r plentyn hwn pan fydd yn gweithio gyda chi, a allech chi hefyd ymgysylltu â’i ddiffyg ymgysylltu â therapi? A allech chi aros yn agos gyda’r plentyn hwn, ni waeth beth mae’n ei roi i chi? Gallech chi ddweud ‘Gallaf ymgysylltu â’ch diffyg ymgysylltu,’ neu ‘Rwy’n deall yr hyn rydych chi’n ei ddweud amdanaf i ddim yn gallu’ch deall chi,’ neu ‘Gallaf weld nad ydych chi am i mi eich gweld chi heddiw.’ .

Neu i’w roi mewn ffordd arall: 1. Sylwch ar y patrwm. 2. Sylwch ar y gwahoddiad i ymateb mewn ffordd sy’n efelychu a thrwy hynny’n atgyfnerthu’r patrwm. 3. Ailweithiwch y patrwm i ymateb mewn ffordd sy’n gweddu, eto sy’n cyflwyno rhywbeth gwahanol. Ta daaa! Dyna hud patrwm. Caiff anghysondeb patrymog ei amharu gan gysondeb patrymog i anghysondeb.

Felly efallai mai un ffordd i ddeall  bodau dynol a systemau yw fel fersiynau byw o brint patrymog geometrig y 1970au, ac efallai mai un ffordd o weithio yw dod yn deiliwr, torri’r ffabrig hwnnw mewn ffyrdd trawsffurfiol newydd.

Jen & Jael